Odpowiedź
Jeśli staż pracy wraz okresami zakończonej nauki nie przekracza 10 lat, to pracownikowi przysługuje 10 dni urlopu wypoczynkowego za ubiegły rok oraz 5 dni urlopu za obecny rok.
Jeżeli jednak staż pracy wraz z zakończonymi okresami nauki jest dłuższy niż 10 lat, to pracownikowi przysługuje za ubiegły rok 13 dni urlopu, a za bieżący rok 7 dni urlopu.
Uzasadnienie
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
Należy nadmienić, że prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego jest jednym z jego podstawowych uprawnień. Prawo to wynika również z norm wyższego rzędu tj. art. 66 ust. 2 Konstytucji RP, jak i art. 2 pkt 3 Europejskiej Karty Społecznej.
Prawo do urlopu jest także podstawową zasadą zawartą w art. 14 prawa pracy.
Wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
- 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Zauważyć trzeba, że wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony powyżej, a niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Wymiar urlopu w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć wymiaru podstawowego.
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się min. z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Okresy nauki nie podlegają sumowaniu.
Jeżeli jednak pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, to do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.
Ważne
Przy ustalaniu wymiaru urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy stosuje się zasady dotyczące jego stażu pracy i wykształcenia.
Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:
- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- powołania na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe albo stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 miesięcy,
- urlopu macierzyńskiego,
- pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy.
Część urlopu niewykorzystaną z powodu:
- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- odbywania ćwiczeń wojskowych lub przeszkolenia wojskowego albo pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, przez czas do 3 miesięcy,
- urlopu macierzyńskiego
- pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym.
Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.
Ważne
Jeżeli nastąpiło zmniejszenie wymiaru czasu pracy pracownika, to część urlopu nabytego i niewykorzystanego przed tym zmniejszeniem musi być udzielona pracownikowi w wymiarze i za wynagrodzeniem przysługującym przed zmniejszeniem.
Jeśli więc pracownik zatrudniony na 1/2 etatu z 6 letnim „stażem urlopowym” nie wykorzystał urlopu mu przysługującego w danym roku, to urlop nabyty i niewykorzystany przed zmniejszeniem etatu do 1/4 musi być udzielony w wymiarze przysługującym przed zmniejszeniem.
W 2018 roku pracownikowi przysługiwało 20 dni x 1/2 etatu czyli 10 dni urlopu. W 2019 roku pracownikowi przysługuje 20 dni x 1/4 etatu czyli 5 dni urlopu.
Jeżeli jednak „staż urlopowy” pracownika wynosi co najmniej 10 lat, wówczas w 2018 roku pracownikowi będzie przysługiwało 26 x 1/2 etatu czyli 13 dni urlopu. W 2019 roku pracownikowi przysługuje 26 dni x 1/4 etatu czyli 6,5 dnia, niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę czyli 7 dni.
Ważne
Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.
Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada co do zasady odpowiada 8 godzinom pracy. Jeśli więc pracownik ma do wykorzystania 10 dni x 8 godzin tj. 80 godzin zaległego urlopu wypoczynkowego, to w przypadku pracy dwóch dni w tygodniu po 5 godzin, pracownik powinien być na urlopie 16 dni pracujących czyli około 2 miesięcy.
Podstawa prawna: ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.).
