Wynagrodzenie za nadgodziny dobowe i tygodniowe

Odpowiedź

Wobec powyższego, za maj 2019 r. pracodawca powinien wypłacić pracownikowi wynagrodzenie za 136 godzin przepracowanych zgodnie z rozkładem pracy [168 godzin norma czasu pracy za maj – 4 dni zwolnienia lekarskiego (4 dni x 8 godzin)] orazza przepracowane 4 nadgodziny, a także zasiłek za 4 dni choroby, a także wynagrodzenie wraz z dodatkami za pracę w nadgodzinach za nadgodziny dobowe, jak i tygodniowe.

Uzasadnienie

Zgodnie z Kodeksem pracy podstawowy czas pracy wynosi 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5–dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym tj. najkrótszym obejmującym co najmniej 1 miesiąc, ale nieprzekraczającym 4 miesięcy.

W rozliczeniu czasu pracy oraz wynagrodzenia za pracę należy uwzględnić pracę w nadgodzinach oraznieobecności pracownika w pracy np. choroba pracownika.

Za przekroczenie dobowego wymiaru czasu pracy przysługuje dodatek za nadgodziny w wymiarze 50% stawki za godzinę pracy, jeśli praca nie była wykonywana w porze nocnej.

W wyjątkowych sytuacjach, gdy udzielenie dnia wolnego było niemożliwe, pracodawca ma obowiązek zapłacić zatrudnionemu za godziny przepracowane w sobotę. Pracownikowi należy się normalna stawka godzinowa, pomnożona przez liczbę przepracowanych godzin.

Wynagrodzenie za czas choroby naliczane jest na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Nominalny czas pracy

Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin
w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Pracodawca może przyjąć okres rozliczeniowy obejmujący co najmniej 1 miesiąc.

Maksymalna liczba godzin, którą pracownik może przepracować w skali miesiąca, okresu rozliczeniowego czy roku – bez godzin nadliczbowych – to nominalny czas pracy.

Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się:

1. mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
2. dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.

Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. Do usprawiedliwionej nieobecności w pracy zalicza się min. niezdolność do pracy z powodu choroby.

Pomiędzy poszczególnymi okresami rozliczeniowymi mogą wystąpić różnice w nominalnym czasie pracy ze względu na nierównomierny rozkład dni świątecznych w ciągu roku kalendarzowego. Każde święto, które przypada w innym dniu niż niedziela, obniża obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym o 8 godzin. Oznacza to, że jeśli w danym okresie rozliczeniowym przypada święto w innym dniu niż niedziela, pracownik powinien przepracować odpowiednio mniej dni, a tym samym godzin – pracy.

Sposób ustalenia wymiaru czasu pracy w maju 2019 r. przy miesięcznym okresie rozliczeniowym:

• czas pracy w pełnych tygodniach pracy:
  40 godzin x 4 tygodnie pracy = 160 godzin
  (tygodnie pracy przypadają od 1 do 7, od 8 do 14, od 15 do 21 oraz od 22 do 28 maja)
• czas pracy wraz z„wystającymi” dniami poza pełne tygodnie pracy:
  160 godzin + 8 godzin x 3 dni wystających przypadające od poniedziałku do piątku = 184 godzin
• czas pracy pomniejszony o 8 godzin za każde święto przypadające od poniedziałku do soboty:
  184 godziny – 8 godzin x 2 dni świąt przypadających od poniedziałku do soboty = 168 godzin.

Wymiar czasu pracy w maju 2019 r. wyniesie 168 godzin.

W przypadku nieobecności pracownika w związku z chorobą należy pomniejszyć wymiar czasu pracy o godziny nieobecności w pracy tj. 4 dni chorobowego x 8 godzin pracy (norma dobowa czasu pracy). Zatem, wymiar czasu pracy pracownika przebywającego na chorobowym za maj 2019 r. wynosi 136 godzin.

Praca wykonywana ponad normy czasu pracy

Czas pracy to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.

Zatem, czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie
40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Doba, to 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Tydzień, to 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy,
a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie min. szczególnych potrzeb pracodawcy.

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

1. 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
   1. w nocy,
   2.  w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
   3. w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;
2. 50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1.

Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku na pracę w godzinach nadliczbowych, obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną.

W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu, wolnego od pracy.

Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

W wymienionych przypadkach pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Pracownikowi który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. A to oznacza, że za nadgodziny w sobotę jest przewidziany tylko odbiór dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego.Zatem nie należy się rekompensata w formie pieniężnej.

Zatem, w wyjątkowych sytuacjach, gdy udzielenie dnia wolnego jest niemożliwe, pracodawca ma obowiązek zapłacić zatrudnionemu za godziny przepracowane w sobotę. Pracownikowi należy się normalna stawka godzinowa, pomnożona przez liczbę przepracowanych godzin.

Jeśli pracownik przepracował 4 godziny ponad ustaloną normę pracy wynagradzanych 50% dodatkiem podstawę wyliczenia dodatku za pracę nadliczbową stanowi tylko płaca zasadnicza. Zatem w maju 2019 r. płacę zasadniczą należy podzielić przez 168 godzin i pomnożyć przez 50% dodatku. Wynik należy pomnożyć przez ilość przepracowanych nadgodzin.

Przykład

Pracownik zatrudniony jest w podstawowym czasie pracy od poniedziałku do piątku w godzinach od godz. 7 do godz.15. W 2 dni pracujące pracował od godziny 7 do godziny 17.W sobotę wykonywał pracę w ramach nadgodzin od 8:00 do 16:00. Pracownikowi nie udzielono dnia wolnego w zamian za pracę w sobotę. Jak obliczyć dodatek za nadgodziny pracownika świadczącego pracę w sobotę i w dni pracujące ponad normę czasu pracy?

1. praca wykonana w godzinach od 8:00 do 16:00 w sobotę – 8 godzin pracy w sobotę stanowi pracę nadliczbową z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, za które pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% tj. pełne wynagrodzenie na przepracowane godziny w sobotę wraz z 100 % dodatkiem za te godziny pracy np. stawka za godzinę pracy wynosi 30 zł zatem, 30 zł x8 godzin (przepracowane godziny) + 30 zł x 8 godzin ( dodatek),
2. praca wykonana w 2 dniach pracującychw godzinach od 15 do 17 – dodatek za nadgodziny dobowe wynosi 50% – w związku z wykonaniem pracy wynikającej z przekroczenia normy dobowej tj. 30 zł x 50% dodatek za godzinę zatem, 30 zł x 4 godziny+ dodatek za godzinę x 2 dni.

Wobec powyższego, pracownik powinien otrzymać pełne wynagrodzenie miesięczne wraz z wynagrodzeniem za nadgodziny przekraczające przeciętną normę dobową i tygodniową.

Wynagrodzenie chorobowe

Wynagrodzenie oraz zasiłek za czas niezdolności do pracy przysługuje osobom zgłoszonym do ubezpieczenia chorobowego. Warunkiem wypłaty świadczeń z tytułu przebywania na zwolnieniu lekarskim L4 jest wysyłka elektronicznego zwolnienia e–ZLA przez lekarza do ZUS.

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy pracownika wypłaca pracodawca, jeżeli czas niezdolności nie jest dłuższy niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a przypadku osób które ukończyły 55 rok życia czas niezdolności nie jest dłuższy niż 14 dni. Pracownik otrzymuję 80% wynagrodzenia w związku
z chorobą.

Trzeba zaznaczyć, że wynagrodzenie chorobowe przysługuje za cały okres, który określa zwolnienie lekarskie z uwzględnieniem dni wolnych od pracy.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Aby obliczyćwynagrodzenie chorobowe należy od podstawy odjąć składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe opłacane przez pracownika.

Za jeden dzień niezdolności do pracy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 1/30 podstawy wymiaru świadczenia chorobowego – podstawę po pomniejszeniu składek dzielimy przez 30 dni ( nie ma znaczenia liczba dni w miesiącu). Wynik mnożymy przez procent wynagrodzenia przysługującego za okres zwolnienia lekarskiego ( 80%). Otrzymamy wynagrodzenie za jeden dzień choroby, które należy przemnożyć przez liczbę dni niezdolności do pracy.

Podstawa prawna: art. 128, art. 129, art. 130, art. 151, art. 1511–3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.); art. 3 pkt 3, art. 36 ust. 1, ust. 2, art. 41, art. 42 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z późn.zm.); art. 22 ustawy z 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z2019 r. poz. 300 z późn.zm.).