Wymiar urlopu wychowawczego skraca się o czas korzystania z obniżonego wymiaru czasu pracy

Odpowiedź

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy. Jednakże obniżenie wymiaru nie może być niższe niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym pracownik mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca nie może odmówić obniżenia czasu pracy. Należy także podkreślić, że wniosek ten należy złożyć na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 1868a Kodeksu pracy. Jeżeli jednak wniosek, zostanie złożony bez zachowania ww. terminu, pracodawca obniży wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.

Uzasadnienie

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy, jednakże urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. W przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności, urlop wychowawczy nie może być udzielony na okres dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 18 rok życia.
Urlop wychowawczy przysługuje łącznie obojgu rodzicom lub opiekunem dziecka, jednakże każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do 1 miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru 36 miesięcy, co oznacza, że jedno z nich może ten urlop wykorzystać maksymalnie w wymiarze 35 miesięcy. 
Żaden z rodziców lub opiekunów dziecka nie może bowiem zrezygnować z należnego mu miesiąca na rzecz drugiego rodzica lub opiekuna.
Urlop udzielany jest na pisemny wniosek pracownika składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Wniosek powinien zawierać:

• imię i nazwisko pracownika;
• imię i nazwisko dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część;
• wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko;
• wskazanie okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko;
• określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

W zależności od sytuacji do wniosku dołącza się :

• oświadczenie pracownika dotyczące korzystania z części urlopu rodzicielskiego na dane dziecko w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu poprzedniej części urlopu rodzicielskiego albo zasiłku za okres odpowiadający okresowi części urlopu rodzicielskiego, ze wskazaniem liczby części urlopu wykorzystanych w taki sposób;
• oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania przez drugiego rodzica albo opiekuna dziecka z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic albo opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem; oświadczenie nie jest wymagane w razie ograniczenia drugiemu rodzicowi albo pozbawienia drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo ograniczenia albo zwolnienia z opieki drugiego opiekuna dziecka;
• w przypadku, o którym mowa w pkt 2 - kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ograniczeniu albo pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o ograniczeniu albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka albo dokumenty lub oświadczenie pracownika, że zachodzą niedające się usunąć przeszkody do uzyskania informacji od drugiego rodzica lub opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi rodzic lub opiekun dziecka zamierza korzystać z urlopu wychowawczego w okresie objętym wnioskiem;
• kopię prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka, na które ma być udzielony urlop wychowawczy, 
• w przypadku wnioskowania o udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy albo o udzielenie części urlopu wychowawczego, której wymiar łącznie z dotychczas wykorzystanym wymiarem urlopu wychowawczego wyniesie 36 miesięcy:
  – skrócony odpis aktu zgonu drugiego rodzica dziecka, 
  – kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka, gdy rodzice nie są małżeństwem, albo kopię prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej
  – kopię prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu, albo
  – kopię prawomocnego orzeczenia sądu o przyznaniu opieki nad dzieckiem jednemu opiekunowi albo zwolnieniu drugiego opiekuna z opieki, w przypadku.

Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika. 
Dodać trzeba, że pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego, jednak nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu składając pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.
Podkreślić należy, że jeżeli wniosek złożono bez zachowania 21dniowego terminu pracodawca udzieli urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku.
Urlop wychowawczy może być udzielany nie więcej niż w 5 częściach. 
Uprawnieniem pracownika, który ma prawo do urlopu wychowawczego, jest powrót do pracy zamiast korzystanie z tego urlopu. W tym czasie pracownik może skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy.
Zatem, pracownik może złożyć pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy. Zauważyć należy, że obniżenie wymiaru czasu pracy nie może przekroczyć połowy pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. 
Pracodawca ma obowiązek uwzględnić taki wniosek pracownika.
Wniosek należy złożyć na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniży wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.
Wniosek, o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu, powinien zawierać:

• imię i nazwisko pracownika;
• imię i nazwisko dziecka, na które mógłby być udzielony urlop wychowawczy;
• wskazanie okresu, przez który pracownik zamierza wykonywać pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy;
• wskazanie wymiaru czasu pracy, w którym pracownik zamierza wykonywać pracę.

Do wniosku należy dołączyć:

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów;
• oświadczenie o okresie, w którym pracownik dotychczas korzystał z wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.

Podkreślić także trzeba, że pracownik może zatem korzystać z tego uprawnienia przez okres do 35 miesięcy, z tym że okres szczególnej ochrony stosunku pracy osoby przebywającej na urlopie wychowawczym, trwa jedynie łącznie przez 12. Okres, w którym pracownik korzysta z prawa do obniżenia wymiaru czasu pracy obniża okres, w którym pracownik może korzystać z urlopu wychowawczego, co oznacza, że wymiar urlopu wychowawczego skraca się o okres korzystania z obniżenia wymiaru czasu pracy.

Podstawa prawna: art. 186, art. 1867 , art. 1868, art. 1868a ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.); §23, §24 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. z 2015 r. poz. 2243).