Odpowiedź
Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za przepracowanie pełnego wymiaru godzin w danym okresie rozliczeniowym. Zatem, godziny nieprzepracowane przez pracownika w związku z wyjściem prywatnym podlegają rozliczeniu w wynagrodzeniu za dany miesiąc.
Uzasadnienie
Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
Z istoty stosunku pracy wynika zobowiązanie pracownika do świadczenia pracy zgodnej z zawartą umową oraz obowiązek pracodawcy wypłaty wynagrodzenia.
Od zasady wypłaty wynagrodzenia za pracę wykonaną przewidziane zostały wyjątki, tzn. za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, gdy przepisy prawa tak stanowią.
Pracownik nie może ponosić ujemnych konsekwencji niewykonywania pracy, jeżeli nastąpiło to w wyniku zdarzeń od niego niezależnych lub za które nie ponosi winy np. z tytułu:
- niewykonywania pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy, mimo gotowości pracownika do pracy,
- niezawinionego przestoju,
- powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika albo innych osób.
Okresy niewykonywania pracy, za które pracownikowi należy się wynagrodzenie mogą być związane osobiście z tym pracownikiem. Wówczas nie traci on prawa do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy m.in. z powodu:
- choroby,
- opieki nad dzieckiem do lat 14,
- udziału w szkoleniu z zakresu bhp.
Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w związku z niewykonywaniem w czasie pracy zadań w ramach pełnionej funkcji:
- społecznego inspektora pracy (art. 15 ust. 2, ust. 3 i ust. 5 ustawy z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy),
- członka komisji bhp (art. 23713 § 2 k.p.).
Ważne
Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ustalonym zgodnie z przyjętymi przez pracodawcę zasadami, ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.
Należy podkreślić, że nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy nie powoduje obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika, a to oznacza, że pracodawca może od pracownika co do zasady żądać odpracowania nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Liczbę godzin nieusprawiedliwionej nieobecności pracownika pracodawca musi określić tj. wskazać dni i ilość godzin, które zgodnie z rozkładem czasu pracy, pracownik miał świadczyć pracę. Odpracowanie nieusprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy dopuszczalne jest tylko w tym okresie rozliczeniowym, w którym pracownik miał nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy.
Należy zaznaczyć, że odpracowanie w następnym okresie rozliczeniowym doprowadziłoby do przekroczenia obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy i generowałoby godziny nadliczbowe.
Zatem, mając na uwadze powyższe przepisy należy uznać, że jeżeli nieobecność pracownika jest nieodpłatna, to za tą nieobecność nie przysługuje wynagrodzenie.
W celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą, i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia – miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.
Przykład
Wymiar czasu pracy w styczniu 2020 roku wynosi 168 godzin. Wynagrodzenie pracownika brutto wynosi 2600 zł. W styczniu na wyjście prywatne wykorzystał z 4 godziny na wyjście prywatne, których nie odpracował w miesięcznym okresie rozliczeniowym.
Rozliczenie wynagrodzenia za styczeń:
2600 zł : 168 godzin =15,48 zł godzina
4 godziny x 15,48 zł = 61,92 zł
2600 zł – 61,92 zł = 2538,08 zł
Wynagrodzenie za styczeń 2020 roku po potrąceniu za 4 godzinne wyjście prywatne wynosi 2538,08 zł brutto.
Ważne
Dodać należy, że w myśl art. 87 § 7 Kodeksu pracy, jeśli pracodawca nie pomniejszy pensji za kolejny miesiąc wypłaconym wcześniej pełnym wynagrodzeniu bez potrącania wyjścia prywatnego, nie będzie już mógł potrącić nadpłaconej kwoty z wynagrodzenia pracownika bez jego pisemnej zgody. Brak zgody pracownika rozliczenie nadpłaconego wynagrodzenia z pensji, może spowodować, że pracodawca może dochodzić tych kwot na drodze sądowej.
Podstawa prawna: art. 80, art. 87, art. 129, art. 130 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.); § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 927).
