Odpowiedź
Tak, niemniej pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi co najmniej 11-godzinny odpoczynek dobowy. W przypadku podróży służbowej należy pamiętać, że czas jej zakończenia powinien pozwolić pracownikowi na wykorzystanie co najmniej 8-godzinnego odpoczynku nocnego. „Jeśli czas spędzony w drodze z delegacji narusza ustaloną w Kodeksie pracy normę 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku na dobę, wówczas pracownikowi należą się dni wolne albo dodatkowe wynagrodzenie.” Wobec powyższego pracownik może rozpocząć szkolenie po przysługującym mu odpoczynku.
Uzasadnienie
Sąd Najwyższy w wyroku z 23 czerwca 2005 r. (sygn.. akt II PK 265/2004) stwierdził, że: „czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz czas pobytu w tej miejscowości nie są pozostawaniem do dyspozycji pracodawcy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 Kodeksu pracy.), lecz w zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy podlegają wliczeniu do jego normy (nie mogą być od niej odliczone), natomiast w zakresie wykraczającym poza rozkładowy czas pracy mają w sferze regulacji czasu pracy i prawa do wynagrodzenia doniosłość o tyle, o ile uszczuplają limit gwarantowanego pracownikowi czasu odpoczynku”.
Przykład
Pracownik pracuje w godz. od 8.00 do 16.00 od poniedziałku do piątku. Podróż służbowa rozpoczął w niedzielę o godz. 19.00, a wrócił w środę o godz. 21.00. Do czasu pracy nie wliczamy podróży służbowej odbywanej w niedzielę oraz obejmującej czas od godz. 16.00 do godz. 21.00 w środę.
Wobec powyższego przemieszczanie się do miejsca delegowania i z powrotem poza godzinami wynikającymi z rozkładu pracy pracownika - nie jest czasem pracy.
Ważne
Do czasu pracy zalicza się w całości czas delegacji pokrywający się z normalnymi godzinami pracy pracownika, wynikającymi z jego rozkładu pracy.
Natomiast wykonywanie zadania podczas podróży służbowej poza godzinami pracy pracownika zalicza się do czasu pracy. Wobec tego czas przepracowany w trakcie podróży służbowej pracodawca powinien zaliczyć do czas przepracowanego jak w stałym miejscu pracy.
Należy podkreślić, że poza czasem pracy pracownikowi odbywającemu podróż służbową przysługuje prawo do 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (35 godzin w tygodniu).
W wyjątkowych sytuacjach odpoczynek ten może zostać skrócony do maksymalnie 24 godzin w tygodniu, gdy pracownik w imieniu pracodawcy zarządza zakładem pracy, w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia, środowiska lub usunięcia awarii oraz jeżeli następuje przejście pracownika ze zmiany na inną zmianę, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Ważne
W przypadku, gdy odpoczynek pracownika został naruszony m.in. przez dojazd, pracodawca powinien wyrównać go w innym czasie. Podkreślić trzeba, że po powrocie z podróży służbowej pracownikowi przysługuje 8 godzin odpoczynku (np. gdy wraca z niej w nocy), zanim rozpocznie pracę w kolejnym dniu.
Wpływ podróży służbowej na odpoczynek pracownika został częściowo uregulowany w § 3 pkt 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy oraz w przepisach Kodeksu pracy.
Zgodnie z rozporządzeniem, jeżeli pracownik powrócił z podróży służbowej w takim czasie, że do rozpoczęcia godzin pracy pozostało mniej niż 8 godzin, to może zwolnić się z obowiązku świadczenia pracy w tym dniu.
Podstawa prawna: art. 128, art. 132 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.); § 3 pkt 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy oraz w przepisach Kodeksu pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r. poz. 1632).
