Dodatkowe wynagrodzenie dla pielęgniarki i refundacja z NFZ

Odpowiedź

Należy zauważyć, że w kwocie 1600 zł mieszczą się także pochodne czyli ZUS finansowany przez pracodawcę (zrefundowany koszt pracodawcy 1767,47 zł). Po potrąceniu składek ZUS od kwoty dodatkowego wynagrodzenia, pracownik otrzyma w roku 2018 kwotę wyższą od 1100 zł, tj. 1476 zł x 13,71% – 1476 zł = 1273,64  zł – 114,62 zł( (% składka zdrowotna) = 1159 zł. 
Od lipca 2019 refundacja wynagrodzenia brutto pielęgniarki ambulatoryjnej, zatrudnionej na umowę o pracę kształtuje się następująco:

1. podwyżka wynagrodzenia – 1200 zł,
2. dodatkowe środki na wynagrodzenie zasadnicze –  średni narzut – w przypadku opieki ambulatoryjnej – 34% – 408 zł,

razem wynagrodzenie zostanie podwyższone o 1262,66 zł netto (pomniejszone o składki ZUS finansowane przez pracownika 13,71 % tj. (1608 zł – 220,46 zł) = 1387,54 zł – 124,88 zł (9% składki zdrowotnej x 1387,54 zł = 124,88 zł) składka zdrowotna,
Refundacja kosztów pracodawcy – 1600 zł + 328,15 zł.
Koszty związane z opłaceniem składek finansowane przez pracodawcę wynoszą 19,91%, czyli 1608 zł x 19,91% = 320,15 zł, a to oznacza, że koszty dodatkowego wynagrodzenia pielęgniarki ambulatoryjnej w wysokości 1928,15 zł podlegają refundacji przez NFZ. Dodać trzeba, że koszty pracodawcy mogą się różnić o składkę wypadkową. Powyższe wartości zostały uzgodnione w porozumieniach ze związkami zawodowymi i Ministerstwem Zdrowia.

UZASADNIENIE

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej regulującą zakres, zasady i tryb udzielania podwyżek wynagrodzenia pielęgniarkom i położnym realizującym świadczenia opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy posiadającego z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, z wyłączeniem umowy w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna oraz umowy w rodzaju leczenie szpitalne – świadczenia wysokospecjalistyczne.
Zatem, podwyżki dotyczą pielęgniarek i położnych, które wykonują u tego świadczeniodawcy zawód w rozumieniu ustawy z 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej tj. w ramach umowy o pracę, stosunku służbowego albo umowy cywilnoprawnej. Podwyżki dotyczą także pielęgniarek i położnych realizujących świadczenia zdrowotne w formie indywidualnej praktyki pielęgniarki i położnej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego albo indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki i położnej wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego.
Świadczeniodawcy, czyli przedsiębiorstwa lecznicze, powinni w terminie 14 dni od daty ogłoszenia rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przekazać dyrektorowi oddziału wojewódzkiego NFZ informacji wg stanu na dzień ogłoszenia rozporządzenia o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących u tego świadczeniodawcy w przeliczeniu na liczbę etatów.
Na podstawie przedłożonych danych właściwy dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ ma obowiązek zmiany umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej poprzez przyznanie wysokości dodatkowych środków na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne.
Świadczeniodawcy z kolei mają obowiązek zawarcia porozumień z przedstawicielami związków zawodowych pielęgniarek i położnych, zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne, działających u świadczeniodawcy. Porozumienia powinny obejmować sposób podziału miesięcznych środków określonych w rozporządzeniu na wynagrodzenia pielęgniarek i położnych, z uwzględnieniem zapewnienia średniego wzrostu wynagrodzenia wraz z innymi składnikami i pochodnymi w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu. W przypadku braku związku zawodowego istnieje wymóg uzyskania pozytywnie zaopiniowanego przez upoważnionego przez okręgową radę pielęgniarek i położnych przedstawiciela samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych sposobu podziału miesięcznie środków przeznaczonych na podwyżkę. 
Niemniej jednak, świadczeniodawca kopię sposobu podziału miesięcznie wraz z podpisanymi zmienionymi umowami musi przekazać do WNFZ w terminie 14 dni od dnia otrzymania zmian tych Prezes Funduszu ustala kapitacyjną stawkę roczną w sposób gwarantujący środki na wypłatę kwot wynagrodzeń. Podkreślić należy, że przyznane środki obejmują średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia, w tym dodatek za pracę w porze nocnej i dodatek za pracę w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy. Zatem jest to wraz z pochodnymi.
Świadczeniodawca niezwłocznie po otrzymaniu zmiany umowy z NFZ, która zawiera kwotę środków na wynagrodzenia wraz z pochodnymi, powinien przekazać propozycję podziału środków:

1. związkom zawodowym pielęgniarek i położnych zrzeszającym wyłącznie pielęgniarki i położne, działającym u świadczeniodawcy albo
2. upoważnionemu przez okręgową radę pielęgniarek i położnych przedstawicielowi samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych, jeżeli u danego świadczeniodawcy nie działają związki zawodowe

– w celu zawarcia z przedstawicielami tych związków porozumienia w sprawie podziału tych środków albo uzyskania pozytywnej opinii przedstawiciela tego samorządu w sprawie sposobu ich podziału, w terminie 21 dni od dnia przekazania tej propozycji.
Świadczeniodawca został także zobligowany do niezwłocznego przekazania dyrektorowi właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ podpisanych zmienionych umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej wraz z kopią porozumienia albo kopią pozytywnie zaopiniowanego sposobu podziału środków.
Zgodnie z rozporządzeniem świadczeniodawca zobowiązany został do niezwłocznego dokonania podziału przyznanych środków w równej miesięcznej wysokości w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu pielęgniarki albo położnej, i niezwłocznego przekazania kopii dokumentu potwierdzającego dokonanie tego podziału wraz z podpisanymi zmienionymi umowami o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dyrektorowi właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu.
Rozporządzenie zapewnia średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia wraz z pochodnymi dla:

1. pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej;
2. pielęgniarki lub higienistki szkolnej udzielającej świadczeń w środowisku nauczania i wychowania;
3. położnej podstawowej opieki zdrowotnej.

Średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia wraz z pochodnymi w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu pielęgniarki albo położnej w poszczególnych od 1 lipca 2019 r. wynosi 1600 zł.
Minister Zdrowia, w myśl postanowień porozumienia z 9 lipca 2018 r., które zostało zawarte pomiędzy Ministrem Zdrowia, Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych, Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych oraz Narodowym Funduszem Zdrowia, od 1.09.2018 r. znowelizował rozporządzenie zmieniające poprzez dodanie § 4a w brzmieniu: „Pielęgniarkom i położnym, wykonującym zawód w ramach jednej z form, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, i realizującym świadczenia opieki zdrowotnej, zapewnia się wzrost wynagrodzenia zasadniczego od dnia 1 lipca 2019 r. o kwotę w wysokości nie niższej niż 1200 zł miesięcznie, przy czym od dnia 1 września 2018 r. o kwotę w wysokości nie niższej niż 1100 zł miesięcznie, w przeliczeniu na pełen etat pielęgniarki albo położnej, uwzględniając kwoty w poprzednich rozporządzeniach.
Przepis ten dotyczy pielęgniarek i położnych, które realizują świadczenia opieki zdrowotnej w ramach umowy o pracę bądź stosunku służbowego. 
Od 1 września 2018 r. świadczeniodawca miał obowiązek zwiększyć kwotę wynagrodzenia zasadniczego o 1100 zł w przeliczeniu na pełen etat pielęgniarki albo położnej i ewentualnie wyrównać wraz z pochodnymi do kwoty 1600 zł. Od 1 lipca 2019 r. kwota ta wzrosła do 1200 zł, przy czym wzrost miesięcznego wynagrodzenia wraz z pochodnymi w przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu pozostaje na tym samym poziomie 1600 zł. 
Podkreślić należy, że składki ZUS  w znacznej części finansuje pracodawca, a w pozostałej części pracownik. W przypadku świadczeniodawcy i zatrudnionych przez niego pielęgniarek wypowiedział się Sąd Najwyższy stwierdziwszy, że „wolą ustawodawcy było obciążenie kosztami pracy w powiększonej części wyłącznie NFZ, przy czym istotą tej regulacji było podwyższenie kwoty zobowiązania NFZ wobec świadczeniodawców o kwoty stanowiące dodatkowe koszty wynagrodzeń” (wyrok SN z 6 kwietnia 2011, sygn. akt I CSK 470/10). 
Ustawodawca mając na uwadze wyrok zaznaczył w przepisach, że świadczeniodawca przeznacza środki w taki sposób, aby zapewnić pielęgniarkom i położnym średni wzrost miesięcznego wynagrodzenia, w tym dodatek za pracę w porze nocnej i dodatek za pracę w niedzielę i święta niebędące dla pracownika dniami pracy wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy.
Środki na podwyżki za okres od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2019 r. w wysokości: 
a) 800 zł od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r.
b) 1200 zł od 1 września 2017 r. do 31 sierpnia 2018 r.
c) 1600 zł od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2019 r.
przekazywane są na podstawie rozporządzenia z 14 października 2015 r.
Natomiast, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 14 października 2015 r.  zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej wzrost wynagrodzeń zasadniczych pielęgniarek i położnych od 1 lipca 2019 r. wzrasta o kwotę 1200 zł, w tym od 1 września 2018 r. wzrosło o 1100 zł miesięcznie.
Pielęgniarkom i położnym, wykonującym zawód w ramach jednej z form i realizującym świadczenia opieki zdrowotnej, zapewnia się wzrost wynagrodzenia zasadniczego od 1 lipca 2019 r. o kwotę w wysokości nie niższej niż 1200 zł miesięcznie, przy czym od 1 września 2018 r. o kwotę w wysokości nie niższej niż 1100 zł miesięcznie, w przeliczeniu na pełen etat pielęgniarki albo położnej.
Należy także zaznaczyć, że w myśl rozporządzenia Ministra Zdrowia z 27 sierpnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia tj. z dniem następującym po dniu ogłoszenia, świadczeniodawca posiadający umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej miał obowiązek przekazać do dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, za pośrednictwem serwisów internetowych, informację, według stanu na 1 sierpnia 2019 r. o liczbie pielęgniarek 
i położnych, wykonujących u tego świadczeniodawcy zawód w rozumieniu ustawy z 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej oraz w formie indywidualnej praktyki pielęgniarki lub położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego albo indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki lub położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego i realizujących świadczenia opieki zdrowotnej, w przeliczeniu na liczbę etatów albo równoważników etatów, realizujących te świadczenia oraz w podziale na formę wykonywania zawodu.
Informację powyższą świadczeniodawca, z wyłączeniem świadczeniodawcy posiadającego umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna, w zakresie świadczeń, dla których jednostką rozliczeniową jest kapitacyjna stawka roczna, sporządza w 2019 r., także według stanu na 1 października 2019 r., i przekazuje do 14 października 2019 r.
Informację przedmiotową świadczeniodawca sporządza w 2020 r. według stanu na 1 stycznia 2020 r. i przekazuje do 14 stycznia 2020 r.
Dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia jest obowiązany, na podstawie przekazanych danych, w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania, do przedstawienia świadczeniodawcy zmiany umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, obejmującej wysokość dodatkowych środków na świadczenia opieki zdrowotnej udzielane przez pielęgniarki i położne w okresie od 1 września 2019 r. do 31 marca 2020 r., w sposób gwarantujący wypłatę kwot, o których mowa w § 4 ust. 5 pkt 3, ust. 6 pkt 3 i § 4a rozporządzenia Ministra Zdrowia z 14 października 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.
 

Do wyliczeń średniego narzutu przyjęto (dodatkowe środki na wynagrodzenie zasadnicze zależne od tego wynagrodzenia oraz od składki ZUS opłacanej przez pracodawcę) na wynagrodzenie zasadnicze:

• 54% w przypadku opieki stacjonarnej,
• 34% w przypadku opieki ambulatoryjnej, 
• 19,91% w zakresie składek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) pokrywanych przez pracodawcę.

Mając na uwadze przytoczone przepisy oraz skutki porozumienia, należy podkreślić, że od 1 lipca 2019 r. pielęgniarki i położne zatrudnione na umowę o pracę bądź w ramach stosunku służbowego w roku 2018 nie mogły otrzymać dodatkowego wynagrodzenia mniejszego niż 1100 zł a wraz z pochodnymi 1600 zł. Natomiast w roku od lipca 2019 pielęgniarki i położne nie mogą otrzymać mniej niż 1200 zł dodatkowego wynagrodzenia a wraz pochodnymi również 1600 zł.
Zatem, dodatkowe wynagrodzenie wraz z narzutem z tytułu dodatkowego wynagrodzenia oraz pochodnymi od wynagrodzenia, tj. składki ZUS za rok 2018 i 2019 są wartością wyższą od 1600 zł. 
Należy zauważyć, że dodatkowe wynagrodzenie wraz z narzutem i pochodnymi jest refundowane świadczeniobiorcy z NFZ.
Dodać trzeba, że w przypadku wynagrodzenia w kwocie 4008 zł brutto, tj. 2400 zł + 1200 zł + 408 zł, koszt pracodawcy z tytułu zatrudnienia wyniesie 4 828,84 zł. Kwota refundacji dla pracodawcy wyniesie 1928 zł brutto.

Podstawa prawna: § 4 ust. 5 pkt 3, ust. 6 pkt 3 i § 4a rozporządzenie Ministra Zdrowia z 14 października 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. poz. 1628 z późn.zm.); ustawa z 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 576 z późn.zm.); rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 sierpnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1626); rozporządzenie Ministra Zdrowia z 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotne (tekst jednolity:  Dz.U. z 2016 r. poz. 1146).