Odpowiedź
Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy, która może trwać co najmniej 15 minut. Przerwa ta wliczana jest do czasu pracy. Jeżeli pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze czasu pracy i świadczy pracę krócej niż 6 godzin w danym dniu, to nie ma podstaw do korzystania z 15 minutowej przerwy. Zatem, jeśli pracownik w danym dniu świadczy pracę przez 6 godzin i więcej, przysługuje mu 15 minutowa przerwa od pracy. Jeżeli pracownik w danym dniu świadczy pracę przez krótszy czas niż 6 godzin, to przerwa 15 minutowa mu nie przysługuje.
Uzasadnienie
Zawiązanie stosunku pracy wiąże się z zawarciem pomiędzy pracodawca a pracownikiem umowy o pracę. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:
- rodzaj pracy;
- miejsce wykonywania pracy;
- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;
- wymiar czasu pracy;
- termin rozpoczęcia pracy,
Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o:
- obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
- częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,
- wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
- obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty,
Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika.
Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Do celów rozliczania czasu pracy pracownika:
- przez dobę – należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;
- przez tydzień – należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.
Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład.
Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeżeli:
- rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia albo z umowy o pracę;
- w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm zasadniczych; w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik;
- na pisemny wniosek pracownika stosuje do niego rozkłady czasu pracy,
- na pisemny wniosek pracownika ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy.
Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
Zatem, w przypadku przysługującej 15 minutowej przerwy w pracy, nie ma znaczenia fakt, że pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze godzin. Podstawowym warunkiem do korzystania z prawa do 15 minutowej przerwy, jest liczba godzin świadczonej pracy w danym dniu.
Podkreślić trzeba, że wyznaczenie momentu w trakcie pracy na 15 minutowa przerwę należy do pracodawcy. Jeżeli jednak kwestia ta nie jest uregulowana w regulaminie pracy wówczas pracownicy mogą tę przerwę wykorzystać w dowolnym czasie. Zauważyć również należy, że 15 minutowa przerwa przysługuje pracownikowi w trakcie świadczenia pracy, zatem pracownik nie może tymczasem dysponować w taki sposób, że skróci sobie o 15 min czas pracy i przyjdzie do pracy 15 minut później bądź wyjdzie z pracy 15 minut wcześniej.
Podstawa prawna: Art. 29 § 1 i § 3, art. 292, art. 128 § 1, § 3, art. 129 § 1, § 3, § 4, art. 134 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320).
