Czas pracy osoby zatrudnionej na niepełny etat i jego rozliczenie

Odpowiedź

Rozliczanie czasu pracy musi nastąpić w okresie rozliczeniowym, które ustalone są w regulaminach wewnętrznych firmy. Podstawowy okres rozliczeniowy nie może przekroczyć 4 miesięcy. Jeżeli pracownik w okresie rozliczeniowym przekroczy godziny pracy wówczas wystąpią nadgodziny.

Uzasadnienie

Zgodnie z zasada ogólną czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
W każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład. 
Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeżeli:

1. rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia albo z umowy o pracę;
2. w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy; w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik;
3. na pisemny wniosek pracownika stosuje do niego rozkłady czasu pracy,
4. na pisemny wniosek pracownika ustali mu indywidualny rozkład czasu pracy.

Dodać trzeba, że praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

1. 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
   a) w nocy,
   b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
   c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;
2. 50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1.

W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.
 

W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
Jeżeli pracownik odbiera czas wolny za przepracowane nadgodziny, takiemu pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
Niemniej jednak, pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Zatem, organizacja czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze godzin, będzie zależała od okresy rozliczeniowego przyjętego w firmie oraz uzgodnień z pracodawcą. Przyjmując podstawowy okres rozliczeniowy czasu pracy tj. 4 miesiące w przypadku zatrudnienia pracownika na 3/8 etatu należy ustalić jego normę czasu pracy w okresie rozliczeniowym.
 

W ostatnim 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym w roku 2019 święta przypadają:

• 1 listopada (piątek) – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada (poniedziałek) – Narodowe Święto Niepodległości, 
• 25 grudnia (środa) – pierwszy dzień Bożego Narodzenia, 
• 26 grudnia (czwartek) – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Zatem, norma czasu pracy pracownika zatrudniony na 3/8 etatu w ostatnim 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym i 17 tygodniach oraz dwóch dniach pozostałych wynosi:
40 godzin tyg. x 17 tygodni + 8 godzin x 2 dni pozostałe – 8 godzin x 4 dni świąteczne = 680 godz. + 16 godz. – 32 godz. = 664 godz. 
664 godziny x 3/8 etatu = 249 godzin
Wobec powyższego pracownik przepracuje 31 dni po 8 godzin (248 : 8). Wówczas jedną godzinę będzie musiał dopracować w tym okresie rozliczeniowym.
Należy zauważyć, że czas pracy tego pracownika może być rozplanowany dowolnie np. po 62,25 godziny w danym miesiącu., a co za tym idzie 15,56 godziny w tygodniu.
Można przyjąć także następujące godziny pracy:

• 1 raz w tygodniu 8 godzin,
• 1 raz w tygodniu 5 godzin,
• 1 raz w tygodniu 2, 56 godziny,
  w zależności od potrzeb pracodawcy.

Nadmienić trzeba, że jeżeli pracownik w danym okresie rozliczeniowym przekroczy normę czasu pracy wówczas wystąpią nadgodziny, za który przysługuje dodatek pieniężny bądź czas wolny.

Podstawa prawna: Dział szósty – czas pracy ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040).