Odowiedź
W razie ciężkiego naruszenia przez pracownika służby cywilnej podstawowych obowiązków pracowniczych, można go zwolnić z pracy w trybie natychmiastowym. Dotychczasową praktykę - zgodnie z którą do pracowników służby cywilnej nie miał zastosowania art. 52 par. 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, zmienił ostatecznie wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 2015 r. (sygn. akt II PK 259/14) zgodnie z którym, w przypadku ciężkiego naruszenia przez pracownika służby cywilnej podstawowych obowiązków pracowniczych, mogą Państwo wybrać czy zastosować zwolnienie w trybie Kodeksu pracy czy też wszcząć procedurę dyscyplinarną.
UZASADNIENIE
Artykuł 114 ust.2 pkt. 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, wśród kar dyscyplinarnych dla pracowników i urzędników służby cywilnej przewiduje wydalenie z pracy w urzędzie. Stosowanie kar poprzedzone jest powołaniem i procedowaniem komisji dyscyplinarnej.
Na gruncie tego przepisu, przez lata interpretowano, że skoro wskazany przepis reguluje kwestię odpowiedzialności dyscyplinarnej pracownika służby cywilnej, to przepis ten wyczerpująco wskazuje tryb w jakim można orzec wydalenie z pracy bez potrzeby sięgania do rozwiązań kodeksowych.
Inaczej niż w przypadku zwolnień pracowników służby cywilnej, zasady rozwiązywania stosunku pracy z urzędnikami służby cywilnej zostały szczegółowo opisane w ustawie o służbie cywilnej. Stanowi to podstawę do zastosowania względem tej grupy członków korpus służby cywilnej (pracowników) przepisów kodeksu pracy. Zgodnie bowiem z art. 9 ustawy o służbie cywilnej, w sprawach dotyczących stosunku pracy w służbie cywilnej, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy.
Odmienne rozumienie wskazanych przepisów przez lata prowadziło do nieefektywności procesu zwolnienia dyscyplinarnego pracownika służby cywilnej. Działo się tak z powodu konieczności przeprowadzenia żmudnego postępowania dyscyplinarnego, którego rezultat nie musiał kończyć się wydaniem orzeczenia o wydaleniu z zawodu.
W oczy rzucała się także pewna nierówność w zakresie rozwiązań możliwych do przyjęcia w stosunku do pracowników i urzędników służby cywilnej. Względem tych drugich, w razie konieczności zwolnienia stosowano art. 71 ust.7 ustawy o służbie cywilnej, zgodnie z którym rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem bez wypowiedzenia z jego winy może nastąpić m.in. właśnie w razie naruszenia obowiązków jeżeli wina urzędnika jest oczywista.
W 2009 r. Sąd Najwyższy dopuścił, aby w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracownika służby cywilnej, pracodawca mógł zwolnić pracownika w drodze wypowiedzenia a nawet dyscyplinarki, choć z powodów innych niż naruszenie obowiązków (wyrok Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2010 r., sygn. akt I PK 36/10, wyrok Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2012 r., sygn. akt. III PK 47/11, wyrok Sądu Najwyższego z 15 marca 2011 r., sygn. akt: I PK 192/10).
Ewidentnie więc Sąd Najwyższy zaczął dopuszczać stosowanie wobec pracowników służby cywilnej przepisów Kodeksu pracy.
Ważne
W wyroku z 7 października 2015 r. (sygn. akt: II PK 259/14) Sąd Najwyższy uznał, że możliwe jest rozwiązanie w trybie art. 52 stosunku pracy z niebędącym urzędnikiem pracownikiem służby cywilnej z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Przywołany wyrok zapadł na gruncie sprawy, w której pracownik służby cywilnej nie złożył w wymaganym terminie oświadczenia o stanie majątkowym, do czego zobowiązywała go ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Reakcją pracodawcy na powyższe było rozwiązanie z nim umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, co Sąd Najwyższy uznał za działanie w granicach prawa. Jak wskazał Sąd Najwyższy, nie ma żadnych wątpliwości, że zaniechanie pracownika stanowiło ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, które zagrożone jest rygorem zastosowania zwolnienia dyscyplinarnego na mocy przepisów Kodeksu pracy, bez konieczności wszczynania procedury dyscyplinarnej.
Podstawa prawna: art. 9, 114 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1559 z późn.zm); art. 52 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040).
