Odpowiedź
Można zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego w przypadku, jeśli małżonek:
- nie posiada własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego,
- nie jest osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych.
Zaznaczyć także trzeba, że orzeczona separacja małżonków jest przeszkodą do zgłoszenia małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego.
Zatem, rozdzielność majątkowa małżonków nie jest przeszkodą do zgłoszenia małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego.
Uzasadnienie
Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają min. osoby prowadzące działalność gospodarczą (art. 18 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców) z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej.
WAŻNE: Ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają członkowie rodziny przedsiębiorcy.
Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych członek rodziny, to:
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole lub zakładzie kształcenia nauczycieli lub odbywa kształcenie w uczelni lub szkole doktorskiej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
- małżonka,
- wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Zapis ten wskazuje osoby, które powinny zostać zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członkowie rodziny ubezpieczonego opłacającego składkę na obowiązkowe lub dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne.
Jako członkowie rodziny mogą zostać zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jedynie te osoby, które nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z jakiegokolwiek tytułu. Oznacza to, że nie jest możliwe zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego np. podlegającego obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu małżonka–rencisty.
Dodać trzeba, że członkami rodziny w rozumieniu ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej nie są małżonkowie pozostający w separacji, jeżeli została ona orzeczona prawomocnym wyrokiem sądowym.
Jeżeli przedsiębiorca podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu zgłasza sam członków rodziny do tego ubezpieczenia na formularzu ZUS ZCNA w ciągu 7 dni od dnia, w którym zaistniały okoliczności, które spowodowały, że musisz ich zgłosić.
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego (ubezpieczenia zdrowotnego)
Spostrzec trzeba, że przepisy UE o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nie zastępują krajowych systemów zabezpieczenia społecznego jednym systemem europejskim.
Każde państwo członkowskie ma swobodę decydowania o tym, kto ma być ubezpieczony na mocy jego ustawodawstwa, jakie świadczenia są przyznawane i na jakich warunkach; jakie składki należy opłacać i jak jest zorganizowany system opieki zdrowotnej.
Celem tych przepisów jest koordynacja krajowych systemów zabezpieczenia społecznego. Przepisy te określają wspólne reguły i zasady, których muszą przestrzegać wszystkie władze krajowe, instytucje zabezpieczenia społecznego, sądy i trybunały przy stosowaniu przepisów prawa krajowego, co gwarantuje, że stosowanie ustawodawstwa różnych krajów nie wywiera negatywnego wpływu na osoby korzystające z prawa do swobodnego przepływu i pobytu na terytorium państw członkowskich.
Normy prawne odnoszą się do ustawodawstwa krajowego m.in. na płaszczyznach świadczeń z tytułu choroby, świadczeń z tytułu macierzyństwa i równoważnie świadczeń dla ojca, wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Jednakże, nie mają zastosowania do: pomocy społecznej; świadczeń przyznawanych ofiarom wojny i działań wojskowych lub ich skutków, ofiarom przestępstw, zamachów lub aktów terroryzmu, ofiarom szkód spowodowanych przez funkcjonariuszy państwa członkowskiego podczas wykonywania ich obowiązków lub ofiarom, które ucierpiały ze względów politycznych lub religijnych lub też ze względu na pochodzenie.
Wobec powyższego, jeżeli małżonek przedsiębiorcy nie jest osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych, może zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego.
WAŻNE: W żadnym przepisie prawnym nie ma ograniczenia zgłaszania do ubezpieczenia zdrowotnego przez przedsiębiorcę małżonka, z którym to ubezpieczony nie ma wspólności ustawowej małżeńskiej.
Zatem, jeżeli przedsiębiorca opłaca składki zdrowotne, to może zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego małżonka, jeśli małżonek:
- nie posiada własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego,
- nie jest osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych,
- nie została orzeczona sądownie separacja przedsiębiorcy i jego małżonka.
Zatem, rozdzielność majątkowa małżonków nie jest przeszkodą do zgłoszenia małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego.
Podstawa prawna: ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 60 z późn.zm.); ustawa z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 646 z późn.zm.); rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z dn. 30.04.2004, s. 1 i n.).
