Odpowiedź
Tak, zasiłek macierzyński będzie wypłacał ZUS. Urlop wychowawczy wynika z Kodeksu pracy, zatem osobie bezrobotnej nie przysługuje urlop wykonawczy. Niemniej jednak, pracownica może wykorzystać urlop wychowawczy po ponownym zatrudnieniu.
Należy także dodać, że z prawa do zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej może skorzystać przedsiębiorca zatrudniający pracowników, ale tylko takich, którzy przebywają na:
- urlopie macierzyńskim,
- urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- urlopie wychowawczym lub
- urlopie rodzicielskim
i do tego nie łączą korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.
Uzasadnienie Zasiłek macierzyński po ustaniu stosunku pracy
Zasiłek macierzyński zawsze pochodzi ze środków ZUS. W firmach, w których zatrudnionych jest maksymalnie 20 osób, obowiązek wypłacania zasiłku macierzyńskiego przechodzi na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W dużych firmach pracodawca wypłaca zasiłki macierzyńskie, ale środki finansowe pochodzą z ZUS.
Warunkiem przyznania pracownicy prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego, niezależnie od tego, który z rodziców dziecka występuje o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, jest wystąpienie do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie takiego urlopu. We wniosku pracownica/pracownik musi wskazać wymiar urlopu.
Kiedy w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych pracownika (rozwiązanie umowy o pracę), to po ustaniu tytułu do ubezpieczeń, pozostały, niewykorzystany jeszcze wymiar zasiłku macierzyńskiego, wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Urlop wychowawczy po ustaniu stosunku pracy
Reguły udzielania urlopu wychowawczego zostały określone w przepisach Kodeksu pracy oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 września 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego.
Z urlopu wychowawczego może skorzystać pracownik zatrudniony na umowę o pracę co najmniej przez 6 miesięcy. Do 6 miesięcznego okresu wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia.
Z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu wychowawczego nie może przekraczać wymiaru 36 miesięcy.
WAŻNE: Urlop wychowawczy przysługuje tylko osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Natomiast, przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy.
Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy.
W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do:
- Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo do dnia wskazanego we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej,
- rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku.
Dodać trzeba, że przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na opisanych zasadach, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych.
Z tego uprawnienia, może skorzystać również przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.
W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Zawieszenie działalności powoduje przerwę w opłacaniu składek ZUS przez przedsiębiorcę
Osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania.
Jeżeli jednak prowadzenie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów – Prawo przedsiębiorców – okres ten podlega wyłączeniu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.
Zatem ustanie obowiązek do ubezpieczeń za okres od dnia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej do dnia poprzedzającego dzień wznowienia działalności gospodarczej, a co za tym idzie przedsiębiorca nie ma obowiązku opłacania składek i składania do ZUS dokumentów dotyczących składek.
WAŻNE: W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych i z własnej woli opłacać na nie składki, w przypadku, gdy nie ma innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń np. umowa zlecenie. Niemniej przedsiębiorca nie może opłacać składek chorobowej i wypadkowej.
Podkreślić także trzeba, że przedsiębiorca może również kontynuować ubezpieczenie zdrowotne, bowiem prawo do świadczeń zdrowotnych ustaje bowiem po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
Podstawa prawna: art. 186– 189 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U.
z 2018 r. poz. 917 z późn.zm.); rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 września 2013 r.
w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1139); ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 300 z późn.m.); art. 29–31 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 z późn.zm.).
