Wysokość zasiłku macierzyńskiego za urlop rodzicielski zależy od dnia złożenia wniosku

Odpowiedź

Jeżeli matka dziecka w ciągu 21 dni od dnia porodu, złoży wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, to przysługuje jej zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem.

Jeżeli wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego zostałby złożony po upływie 21 dni od daty porodu, to matka dziecka za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego otrzymałaby zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru tj. w takiej samej wysokości jak za urlop macierzyński. Po upływie 6 tygodni do końca urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosiłby 60% podstawy wymiaru.

Uzasadnienie

Należny przypomnieć, że zgodnie art. 180 Kodeksu pracy pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:

1. 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2. 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
3. 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
4. 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
5. 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.
Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania ww. wymiaru.
Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu i powrócić do pracy, jeżeli:
pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko;
przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony – ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.

W myśl, art. 1821a po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:

1. 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
2. 34 tygodni – w przypadkach urodzenia więcej niż jednego dziecka.

Urlop w opisanym wymiarze przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka.

Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru urlopu rodzicielskiego.

W okresie pobierania przez jednego z rodziców dziecka zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego drugi rodzic może korzystać z urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego i okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru tego urlopu.

Zgodnie z art. 1791 Kodeksu pracy pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, tj. 32 bądź 34 tygodni.

W przypadku złożenia powyższego wniosku, pracownica może dzielić się z pracownikiem – ojcem wychowującym dziecko albo ubezpieczonym – ojcem dziecka korzystaniem z urlopu rodzicielskiego albo pobieraniem zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu, zgodnie z zasadami określonymi w art. 1821c § 2 i 4 Kodeksu pracy. Zapis ten dotyczy odpowiednio pracownika – ojca wychowującego dziecko, w przypadku gdy ubezpieczona – matka dziecka złożyła wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, o którym mowa w art. 30a ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W powyższych sytuacjach pisemny wniosek dotyczący:

1. rezygnacji z korzystania z urlopu rodzicielskiego w całości albo w części i powrotu do pracy – składa się pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy;
2. udzielenia urlopu rodzicielskiego w całości albo w części – składa się pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu albo jego części.

Pracodawca jest obowiązany uwzględnić powyższe wnioski. Do wniosków należy dołączyć dokumenty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 1868a Kodeksu pracy.
Zatem, pracownica w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka, może złożyć wniosek o urlop rodzicielski. Może też taki wniosek złożyć w terminie późniejszym lub wcale (co oznacza, że będzie korzystała tylko z urlopu macierzyńskiego).

W zależności od terminu złożenia wniosku o urlop rodzicielski wystąpią różne możliwości rezygnacji z urlopu rodzicielskiego, co oznacza że jeżeli wniosek zostanie złożony jest po upływie 21 dni od porodu, to pracodawca musi wyrazić zgodę na rezygnację z urlopu rodzicielskiego.Jeśli wniosek o urlop rodzicielski został złożony nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie, to pracodawca jest obowiązany do udzielenia urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Dodać trzeba, że do udzielenia urlopu macierzyńskiego niezbędny akt urodzenia dziecka, a do udzielenia urlopu rodzicielskiego pracownica na obowiązek złożenia wniosku o urlop rodzicielski.

WAŻNE: Za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński.

Ubezpieczona – matka dziecka, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

W przypadku złożenia powyższego wniosku, ubezpieczona – matka dziecka może dzielić się z ubezpieczonym – ojcem dziecka korzystaniem z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części.

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego wynosi:

1. 100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres do:
   • 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku urodzenia–przyjęcia jednego dziecka, 
   • 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadkach urodzenia–przyjęcia więcej niż jednego dziecka,
   • 3 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku przyjęcia dziecka w wieku do 7 roku życia,
2. 60% podstawy wymiaru zasiłku – za okres urlopu rodzicielskiego przypadający po okresach wymienionych w pkt 1;
3. miesięczny zasiłek macierzyński w przypadku:
   • ubezpieczonej będącej pracownicą, która złożyła wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, o którym mowa w art. 1791 Kodeksu pracy,
   • ubezpieczonej niebędącej pracownicą, która złożyła wniosek, o którym mowa w art. 30a ust. 1,
   • ubezpieczonego będącego pracownikiem, który złożył wniosek, o którym mowa w art. 1824 Kodeksu pracy,
   • ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, który złożył wniosek, o którym mowa w art. 30a ust. 2
   • wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego.

WAŻNE: Złożenie wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, w ciągu 21 dni od dnia porodu powoduje, że przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem.

Jeżeli jednak wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego złożony zostanie po upływie 21 dni od daty porodu, to za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru tj. w takiej samej wysokości jak za urlop macierzyński, a po upływie 6 tygodni do końca urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosiłby 60% podstawy wymiaru.

Podstawa prawna: art. 1791, art. 180 §1-4, art. 1821a, art. 1821d ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 1320); art. 29a ust. 1, art. 30a ust. 1, art. 31 ust. 1-3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 roku, poz. 870).