Odpowiedź
Zasiłek chorobowy zleceniobiorcy nalicza i wypłaca:
- płatnik składek – jeżeli zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych,
- ZUS – jeżeli płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 20 osób.
Aby ZUS wypłacił chorobowe, zleceniodawca powinien dostarczyć do ZUS wypełnione zaświadczenie Z–3a. Na podstawie przekazanych do ZUS dokumentów w tym raportu ZUS RSA zostanie wypłacany zasiłek chorobowy.
Podkreślić trzeba, że ZUS finansuje zasiłek chorobowy od pierwszego dnia zwolnienia zleceniobiorcy.
Uzasadnienie
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi. Na swój wniosek osoby, które podlegają podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, dobrowolnie mogą przystąpić do ubezpieczenia chorobowego.
Poprzez opłacanie składki chorobowej, zleceniobiorca uzyskuje prawo do otrzymywania zasiłku chorobowego z ZUS w przypadku przebywania na zwolnieniu lekarskim. Jednakże, rozwiązanie takie dotyczy wyłącznie zleceniobiorców, którzy obowiązkowo podlegają pod ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenie.
Ważne
Jeśli zleceniobiorca opłaca tylko składki zdrowotne, to nie podlega pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.
Składka na ubezpieczenie chorobowe wynosi zawsze 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne tj. jeżeli umowa zawarta jest na kwotę 2600 zł, to składka na ubezpieczenie chorobowe wynosi 63,70 zł.
Podkreślić trzeba, że zleceniodawca na wniosek zleceniobiorcy ma obowiązek zgłoszenia jego do ubezpieczenia chorobowego, jak i naliczania i przekazania składek do ZUS.
Osobom zatrudnionym w formie umowy zlecenia, którzy zostali objęci dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym przysługują poniższe świadczenia:
- zasiłek chorobowy,
- zasiłek opiekuńczy,
- zasiłek macierzyński,
- świadczenie rehabilitacyjne.
Jednakże, uzyskanie prawa przez zleceniobiorcę do wypłacenia zasiłku chorobowego przez ZUS wiąże się z nieprzerywanym 90 dniowym okresem opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe. Dopiero po 90 dniach opłacania składki chorobowej zleceniobiorca nabędzie prawo do wypłaty zasiłku chorobowego, o czym mówi art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Zaznaczyć należy, że na mocy art 48 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy, to podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Przychodem zaś, jest kwota stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego zleceniobiorcy należy uwzględniać przychód w faktycznej wysokości, bez uzupełniania.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez ubezpieczonego za okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.
Spostrzec trzeba, że zasiłek chorobowy zleceniobiorcy finansuje ZUS od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego, natomiast zasiłek ten wypłaca:
- płatnik składek na ubezpieczenie chorobowe, który zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych – według stanu na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego,
- ZUS – ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych.
Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi:
- 80% podstawy wymiaru zasiłku,
- 70% podstawy wymiaru zasiłku za okres pobytu w szpitalu,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy:
– przypada w okresie ciąży;
– powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
– powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Przykład
Zleceniobiorca został zatrudniony od 1 stycznia 2020 roku na 12 miesięcy z wynagrodzeniem za każdy miesiąc 2600 zł brutto.
W październiku zleceniodawca poszedł na zwolnienie lekarskie 14 dni.
90 dniowy okres wyczekiwania minął 31 marca 2020 roku.
Podstawa wymiaru za okres od stycznia do września wynosi:
(2600 zł x 13,71%) – 2600 = 2243,54 zł x 9 miesięcy = 20.191,86 zł
20 191,86 zł : 9 miesięcy = 2243,54 zł
2243,54 zł x 80% :30 = 59,83 zł stawka dzienna
59,83 zł x 14 dni = 837,62 zł wysokość zasiłku chorobowego
W celu wypłaty zasiłku chorobowego przez ZUS, należy dostarczyć do ZUS wypełnione zaświadczenie Z–3a w terminie 7 dni od daty wystawienia zaświadczenia ZUS ZLA. Zwolnienie lekarskie e–ZLA należy pobrać z platformy ZUS PUE. Płatnik składek ma obowiązek także wykazać zleceniobiorcę w imiennym raporcie ZUS RSA. Raport ZUS RSA trzeba złożyć za miesiąc, w którym zleceniobiorca przebywał na zwolnieniu lekarskim, niezależnie od tego, kiedy ZUS dokona wypłaty zasiłku. W raporcie tym nie wykazuje się kwoty zasiłku chorobowego oraz liczby dni zasiłkowych.
Jeżeli, jednak Czytelnik zgłosił do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 osób, to na podstawie zwolnienia lekarskiego powinien dokonać naliczenia i wypłaty zasiłku chorobowego.
Raport ZUS RSA należy złożyć za miesiąc, w którym zleceniobiorcy został wypłacony zasiłek chorobowy.
Podstawa prawna: art. 2, art. 3 pkt 4 , art. 4 ust. 1 pkt 2, art. 11 ust.1 – 2, art. 36 ust. 3, art. 38 ust. 1 , art. 48, art. 61 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 870).
