Wynagrodzenie chorobowe za zwolnienie lekarskie

Odpowiedź

Pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy za czas choroby od 19 do 24 września br. tj. za 6 dni. Po rozwiązaniu umowy o pracę, za pozostały czas nieprzerwanej niezdolności do pracy, pracownik może indywidualnie ubiegać się w Zakładzie Ubezpieczeń społecznych o zasiłek chorobowy.

Uzasadnienie

Zgodnie z ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego w razie choroby i macierzyństwa Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:

1. po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
2. po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Do wymienionych okresów ubezpieczenia chorobowego, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Niemniej jednak, od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje tylko:

1. absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych;
2. jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
3. ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10–letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
4. posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji;
5. funkcjonariuszom Służby Celnej.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. 
Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:

1. nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
2. nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni. 
Do powyższego okresu zwanego dalej „okresem zasiłkowym”, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.
Natomiast, do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresach:

• do 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
• do 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Miesięczny zasiłek chorobowy, wynosi:

• 80% podstawy wymiaru zasiłku,
• 70 % podstawy wymiaru zasiłku, za okres pobytu w szpitalu,
• 80% podstawy wymiaru zasiłku,  za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia,
• 100 % podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy:
  – przypada w okresie ciąży;
  – powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
  – powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.
Należy zauważyć, że przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, a za miesiąc uważa się 30 dni.
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:

1. ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
2. kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
3. nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia tj. 30 dni ubezpieczenia lub 90 dni dobrowolnego ubezpieczenia,
4. jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
5. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Podkreślić trzeba, że zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego.
Zatem, powyższe przepisy wskazują, że prawo do wynagrodzenia oraz zasiłku chorobowego przysługuje pracownikowi po upływie okresu 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
Niemniej jednak, do tego okresu wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeśli przerwa między tymi okresami nie przekroczyła 30 dni lub przerwę spowodował urlop wychowawczy, bezpłatny czy też czynna służba żołnierza zawodowego.
Należy zauważyć, że w omawianym temacie pracownik prawdopodobnie nie posiada wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego, ponieważ pracowała dorywczo na umowy zlecenia bez ubezpieczenia chorobowego. Zatem, prawo do wynagrodzenia chorobowego przysługuje pracownikowi po upływie okresu 30 dniowego tj. od dnia 19 września 2019 roku i do zakończenia umowy o pracę tj. do dni 24 września 2019 roku.
Podkreślić trzeba, że za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy z powodu choroby, która przypadła także po ustaniu zatrudnienia, przysługuje prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Niemniej jednak zasiek wypacany przez ZUS nie przysługuje osobie, która:

• ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,  
• kontynuuje lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,  
• nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z uwagi na nieposiadanie wymaganego okresu 30 albo 90 dniowego, 
• jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. 

Należy zauważyć, że pracodawca nie ustala prawa do zasiłku, tylko ZUS. Zatem pracodawca powinien wystąpić do ZUS przekazując zaświadczenie płatnika składek na druku Z–3 oraz zwolnienie lekarskie.

Przykład
Pracownik nabył prawo do wynagrodzenia chorobowego od 19 września 2019 roku czyli po upływie 30–dniowego okresu. Świadczenie to przysługuje za 6 dni tj. do 24 września 2019 roku czyli do ostatniego dnia umowy o pracę. Po zakończeniu zatrudnienia wypłatę zasiłku należy  przekazać do ZUS.

Należy także dodać, że podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest pełne miesięczne wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Zasada ta ma zastosowanie także wtedy, gdy umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca, a zakończyła się w trakcie następnego miesiąca. Zatem należy przyjąć do podstawy wymiaru kwotę określoną w umowie o pracę albo innym akcie nawiązującym stosunek pracy, po pomniejszeniu o finansowane przez pracownika składki na ubezpieczenia społeczne.

Przykład
Przyjąwszy, że pracownik był zatrudniony na pełen etat z wynagrodzeniem miesięcznym 2250 zł w okresie od 19 sierpnia do 25 września 2019 roku. W zawiązku ze zwolnieniem lekarskim od 16 września do 27 września do obliczenia wynagrodzenia chorobowego należy przyjąć wynagrodzenie za wrzesień w kwocie 2250 zł (za cały miesiąc) pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne
2250 zł x 13,71 % = 308,48 zł.
tj. 2250 zł –308,48 zł = 1941,52 zł – podstawa wymiaru zasiłku chorobowego
Stawka dzienna wynagrodzenia chorobowego wynosi:
1941,52 zł x 80% / 30 dni = 51,77 zł.
Zatem , za 6 dni zwolnienia lekarskiego wynagrodzenie chorobowe wynosi:
6 dni x 51,77 zł = 310,62 zł.

Podsumowując, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy za czas choroby tylko od 19 do 24 września 2019 roku tj. za 6 dni w wysokości np. 310,62 zł. Natomiast, po rozwiązaniu umowy o pracę, za pozostały czas nieprzerwanej niezdolności do pracy, pracownik może ubiegać się w Zakładzie Ubezpieczeń społecznych o zasiłek chorobowy.

Podstawa prawna: rozdział 2 – zasiłek chorobowy – ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 645).