ODPOWIEDŹ
Pracodawca może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą za powierzanie pracownikowi samorządowemu powyżej maksymalnego ustawowego okresu, bez jego zgody, pracy na innym stanowisku pracy niż określone w umowie o pracę. Jeśli pracownik kontynuuje świadczenie takiej pracy, mimo nieprzeprowadzenia formalnej zmiany stanowiska pracy, można przyjąć, że w sposób dorozumiany zgodził się na taką zmianę. Ochrona przedemerytalna nie ma tu znaczenia.
UZASADNIENIE
Pracownikowi samorządowemu można powierzyć inną pracę niż określona w umowie o pracę, jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki (art. 21 ustawy o pracownikach samorządowych). Praca musi być jednak:
- wykonywana nie dłużej niż 3 miesiące w roku kalendarzowym (skrajny przypadek to 6 miesięcy – przy powierzeniu pracy w jednym roku kalendarzowym i nieprzerwanej kontynuacji w kolejnym),
- zgodna z kwalifikacjami pracownika,
- wynagradzana stosownie do powierzonej pracy, lecz nie mniej niż dotychczas.
Przy spełnieniu tych warunków czasowa zmiana stanowiska pracy może mieć miejsce również w przypadku osoby pod ochroną przedemerytalną. Ochrona oznacza bowiem zakaz wypowiadania zmieniającego i definitywnego (art. 39 i 42 § 1–3 Kodeksu pracy w zw. z art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych). Tymczasem skorzystanie z art. 21 ustawy o pracownikach samorządowych jest po prostu poleceniem służbowym, które nie modyfikuje umowy o pracę (por. wyrok SN z 12 kwietnia 2017 r., sygn. akt I PK 345/16).
Ważne
Pracodawca może stosować czasową zmianę stanowiska pracy dłużej niż 3 miesiące w roku kalendarzowym, jeśli pracownik wyraził na to zgodę (por. wyrok SN z 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I PK 155/09).
W uzasadnieniu wyroku z 14 stycznia 2010 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że w razie wykonywania powierzonych obowiązków innych niż określone w umowie o pracę po upływie maksymalnego okresu wynikającego z przepisów należy rozważyć, czy nie doszło w sposób dorozumiany do zawarcia porozumienia zmieniającego warunki pracy w części dotyczącej stanowiska pracy. Jest to możliwe na mocy art. 60 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) w zw. z art. 300 k.p. i art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych.
Ważne
Bezpodstawne wydłużenie maksymalnego okresu wykonywania powierzonej pracy innej niż zapisana w umowie o pracę nie uprawnia pracownika do dochodzenia roszczeń z tytułu nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia definitywnego ani wypowiedzenia zmieniającego umowy o pracę, chyba że odmowa podjęcia wykonywania takiej pracy była przyczyną wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (por. wyrok SN z 11 stycznia 2011 r., sygn. akt I PK 157/10, MoPr 2011/7/368 oraz uzasadnienie wyroku SN z 12 kwietnia 2017 r.).
Na podstawie art. 471 k.c. pracownik samorządowy może natomiast wystąpić do pracodawcy z żądaniem naprawienia szkody, jaką poniósł w wyniku czasowej zmiany stanowiska pracy, trwającej dłużej niż 3 miesiące w roku kalendarzowym. Dodatkowym warunkiem odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy jest brak zgody pracownika na taki stan rzeczy (por. wyrok SN z 4 grudnia 1997 r., sygn. akt I PKN 418/97, OSNAPiUS 1999/2/44).
Podstawa prawna: art. 21, art. 43 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1282); art. 39, art. 42 § 1–3, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.); art. 60, art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 z późn.zm.)
