ODPOWIEDŹ
W opisywanym przypadku dopuszczalne jest obniżenie wynagrodzenia pracowników objętych ochroną przedemerytalną, ale podstawą prawną działań pracodawcy nie może być jedynie wyrażona przez nich zgoda na takie działanie. Wręczenie tym zatrudnionym wypowiedzeń zmieniających skutkujących obniżką pensji powinno nastąpić w związku z wprowadzeniem nowych zasad wynagradzania dotyczących albo ogółu pracowników albo przynajmniej tej ich grupy, w której znajduje się pracownik w wieku przedemerytalnym.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia umożliwia uzyskanie mu prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Reguła ta dotyczy nie tylko definitywnych wypowiedzeń umów o pracę, ale również wszelkiego rodzaju wypowiedzeń warunków pracy i płacy (w tym także jej obniżki). Prawo pracy zna jednak przypadku, kiedy można odstąpić od tej zasady.
Pierwszy dotyczy wypadków, w których pracownik korzystający z ochrony przedemerytalnej uzyska prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Drugi wyjątek dopuszczający wypowiedzenie warunków pracy i płacy pracownikom objętym ochroną przedemerytalną stosuje się w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy.
WAŻNE: Ochrona przedemerytalna nie zabezpiecza przed wypowiedzeniem zmieniającym warunki pracy i płacy jeśli zmiana dotyczy ogółu pracowników, albo ich grupy, w której znajdują się osoby chronione.
Trzeci przypadek to rozwiązanie problemu postawionego w pytaniu. Prawo pracy daje bowiem pracodawcy uprawnienie do wypowiedzenia warunków pracy i płacy pracownikom objętym ochroną przedemerytalną o ile tylko w zakładzie pracy wprowadzane są nowe zasady wynagradzania i dotyczą one ogółu pracowników lub przynajmniej tej ich grupy, w której znajduje się pracownik w wieku przedemerytalnym (rozwiązanie takie przewiduje art. 43 k.p.). Naszym zdaniem to na tej podstawie prawnej oprzeć należy ewentualne działania skutkujące obniżeniem wynagrodzenia pracownikom, którym ze względu na wiek nie można w normalnej sytuacji wypowiedzieć ani zmienić umów o pracę.
Dla porządku dodać należy, że obniżenie wynagrodzenia możliwe jest też w sytuacji, gdy stwierdzono orzeczeniem lekarskim w przypadku pojedynczego pracownika (a nie ich grupy jako to opisano powyżej)utratę przez niego w okresie ochronnym zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez niego utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Adam Sosnowski
Prawnik
Podstawa prawna: art. 39 i 43 ustawy z 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 917).
