Odpowiedź
Nie ma przepisów, które dawałyby pracownikom prawo domagania się od pracodawcy dodatkowego zaopatrzenia ich w środki czystości. Decyzja o tym, komu i co przydzielić należy wyłącznie do pracodawcy. Jeśli jednak zdecyduje się on na spełnienie oczekiwań pracowników to środki czystości powinien wydać w naturze. Nie dopuszcza się możliwości zastępowania ich ekwiwalentem pieniężnym.
Uzasadnienie
Artykuł 233 Kodeksu pracy stanowi, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno– sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej. Uzupełnieniem tego przepisu jest § 115 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z nim pracodawca jest obowiązany zapewnić dostarczanie pracownikom środków higieny osobistej, których ilość i rodzaje powinny być dostosowane do rodzaju i stopnia zanieczyszczenia ciała przy określonych pracach.
W powszechnie przyjętej praktyce za środki higieny uznaje się przede wszystkim mydło, ręczniki oraz krem do rąk choć lista ta może być dużo dłuższa. Jak łatwo zauważyć ta norma prawna jest dosyć ogólnikowa. Jednak nie ulega wątpliwości, że sformułowanie „pracodawca jest obowiązany” odczytywać należy w ten sposób, że to do jego decyzji należy ustalenie w jakiej ilości i jakie środki higieny zostaną dostarczone zatrudnionym.
Od uznania pracodawcy zależy też czy środki te będą ogólnodostępne (np. wystawione w łazienkach) czy też przydzielane indywidualnie. Żaden przepis nie wymaga by ustalenia te pracodawca podejmował na żądania czy wręcz za zgodą pracowników. Choć zasadne wydaje się przyjęcie iż do dobrych obyczajów należałoby przeprowadzenie takich (oczywiście niewiążących) konsultacji albo z ogółem pracowników albo przynajmniej z reprezentującymi ich przedstawicielami.
Nie ma też przepisów, który zwalniałyby pracodawcę od dostarczania środków higieny w naturze. Przyjąć więc należy założenie iż tylko w taki sposób powinno się odbywać realizowanie obowiązków opisanych w art. 233 k.p.
Brak jest również unormowań opisujących możliwość zastępowania wydawanych w naturze środków higieny jakimkolwiek ekwiwalentem pieniężnym (nie ma aktu prawnego dopuszczającego takie rozwiązanie i opisującego w jaki sposób mogłoby one być realizowane).
Ważne: Jeśli pracodawca nie dopełni swoich obowiązków i nie dostarczy pracownikom środków higieny mogą oni zakupić je sami domagając się zwrotu poniesionych wydatków od zatrudniającego ich podmiotu.
Podstawa prawna: art. 233 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r.
poz. 917 z późn.zm.); § 115 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity: Dz.U. 2003 r. Nr 169, poz. 1650
z późn.zm.).
