ODPOWIEDŹ
W praktyce prawidłowe udzielenie urlopu okolicznościowego matce z powodu urodzenia jej dzieci może okazać się niemożliwe.
UZASADNIENIE
Na podstawie § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy pracodawca jest zobowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący 2 dni w przypadku urodzenia się jego dziecka. Uprawnienie to służy każdemu pracownikowi- zarówno ojcu jak i matce.
O ile z jego wykorzystaniem przez mężczyznę nie ma kłopotu, o tyle w przypadku kobiety sprawa bardzo się komplikuje. Z chwilą porodu nabywa ona bowiem prawo do urlopu macierzyńskiego a to wyklucza korzystanie z urlopu okolicznościowego.
Obydwa te uprawnienia w zasadzie nie mogą się bowiem pokrywać- trudno bowiem zwolnić z pracy kogoś kto już z takiego zwolnienia korzysta. Teoretycznie pracodawca mógłby udzielić urlopu okolicznościowego już po zakończeniu urlopu macierzyńskiego w praktyce jednak jest to wątpliwe, bo urlop okolicznościowy powinien być udzielone w związku z zaistnieniem zdarzenia, z uwagi na które jest on udzielany.
Zakłada się, że powinna istnieć więź czasowa między faktem dającym prawo do urlopu okolicznościowego a jego udzieleniem. Stąd też płynie wniosek, że zwolnienie to powinno być udzielone w bezpośrednim związku czasowym lub przyczynowym z narodzinami dziecka.
WAŻNE: Nie można udzielić kobiecie urlopu okolicznościowego związanego z urodzeniem jej dziecka po wykorzystaniu przez nią urlopu macierzyńskiego.
Jak więc widać w opisywanym przypadku nie ma dobrego rozwiązania. Jeśli matka wystąpi z wnioskiem o udzielenie jej urlopu okolicznościowego pracodawca nie może jej odmówić prawa do tego. Jednak matka nie ma praktycznej możliwości skorzystania z tego uprawnienia bo już korzysta z urlopu macierzyńskiego. Nie może też wnosić o udzielenie jej tego przywileju po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, bo urlop okolicznościowy zostałby udzielony tak późno po urodzinach dziecka, że straciłby swój sens. Naszym zdaniem w takiej sytuacji pracodawca powinien odczekać z udzieleniem urlopu okolicznościowego aż skończy się urlop macierzyński a następnie odmówić pracownicy skorzystania z tej możliwości z podanych powyżej powodów.
Nie można jednak wykluczyć sytuacji odwrotnej kiedy to po zakończeniu urlopu macierzyńskiego pracodawca zdecyduje się udzielić pracownicy urlopu okolicznościowego choć co do prawidłowości tego rozwiązania mamy wyżej opisane wątpliwości. Pracodawca może jednak bronić się twierdzeniem, że przyjmuje korzystną dla pracownika interpretację przepisów prawa pracy.
Adam Sosnowski
Prawnik
Podstawa prawna:§ 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r. poz. 1632); art. 180 ustawy z 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 108).
