Odpowiedź
Jeżeli zleceniodawca jest płatnikiem obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy tj. emerytalnej i rentowej oraz wypadkowej i zdrowotnej, to także on ma obowiązek zgłoszenia zleceniobiorcy do ubezpieczenia chorobowego. Podkreślić trzeba, w przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy jest dobrowolne, zatem tylko na wniosek zleceniobiorcy, zleceniodawca może zgłosić do ZUS ubezpieczenie chorobowe.
Uzasadnienie
Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem składek jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, m.in. zleceniodawca w odniesieniu do zleceniobiorcy.
Zaznaczyć trzeba, że na zgodnie z art. 8 ust. 2 a ustawy o sus za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Natomiast, osoba zatrudniona na umowę zlecenie, objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, ubezpieczeniu chorobowemu podlega dobrowolnie. Zatem, aby przystąpić do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca musi złożyć wniosek do zleceniodawcy, o czym mówi art. 11 ust. 2 ustawy o sus.
Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Podkreślić trzeba, że każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-4, 6-9b, 11, 12, 19-22, ust. 2, 2a i 2d, duchownych będących członkami zakonów lub klasztorów oraz osób współpracujących, o których mowa w art. 8 ust. 11, należy do płatnika składek, o czym mówi art. 36 § 1 ust. 1 ustawy o sus.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, o ile zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia. W pozostałych sytuacjach objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.
Przykład 1
Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia od 1 października 2020 r. Umowa ta jest dla niej jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Zleceniodawca, jako płatnik składek, jest zobowiązany zgłosić tę osobę do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i wypadkowego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli złoży ona wniosek o objęcie tym ubezpieczeniem.
Jeżeli zleceniobiorca od dnia zawarcia umowy zgłosił o przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to płatnik składek – zleceniodawca – powinien:
- zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych w tym chorobowego i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń,
- za każdy miesiąc przekazywać do ZUS imienny raport ZUS RCA/ ZUS RZA rozliczenie składek zleceniobiorcy.
Natomiast, jeżeli zleceniobiorca polegał tylko obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu i nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, to aby zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczenia chorobowego trzeba:
- wyrejestrować zleceniobiorcę z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego – druk ZUS ZWUA – z datą przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (tak jak zgłosił na wniosku do zleceniodawcy),
- z dniem wyrejestrowania trzeba dokonać ponownego zgłoszenia zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego – druku ZUS ZUA.
Zauważyć trzeba, że od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem chorobowym nastąpi objęcie zleceniobiorcy tym ubezpieczeniem, jednakże nie wcześniej niż złożenie wniosku do ZUS.
Podstawa prawna: art. 4 ust. 2, art. 8 ust. 2 a, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 , art. 12 ust. 1, art. 36 § 1 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r. poz. 266 z późn.zm.).
