ODPOWIEDŹ
Nie, zmniejszenie świadczeń z ZFŚS dla emerytów zakładu pracy jest działaniem niezgodnym z przepisami. Zakazują one bowiem ograniczenia emerytom możliwości korzystania z funduszu socjalnego u pracodawcy, u którego przeszli na emeryturę. W świetle obowiązującego prawa także zmniejszenie grupy osób uznanych za członków rodziny emeryta w stosunku do rodziny pracownika jest niemożliwe.
UZASADNIENIE
Do korzystania z ZFŚS są uprawnieni pracownicy, ich rodziny oraz emeryci i renciści – byli pracownicy zakładu pracy wraz z członkami ich rodzin. Możliwość korzystania ze środków ZFŚS może zostać przyznana w regulaminie gospodarowania funduszem także innym osobom.
Prawo do korzystania z ZFŚS zapewnia wymienionym grupom ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. W korzystaniu z funduszu socjalnego tworzonym w firmie żadna z tych osób nie może zostać wyłączona spod pojęcia osoby uprawnionej, nawet jeśli wyrażą na to zgodę związki zawodowe lub przedstawiciele pracowników.
Emeryci i renciści danego zakładu pracy to osoby, które przeszły na jedno z wymienionych świadczeń w danym zakładzie pracy. Osobom mającym prawo do emerytury lub renty a pozostającym w stosunku pracy, świadczenia z ZFŚS przysługują na zasadach przewidzianych dla pracowników.
Biorąc pod uwagę fakt, że emeryci są grupą uprawnioną do korzystania z ZFŚS z mocy przepisów, nie ma możliwości jakiegokolwiek ograniczenia czy wyłączenia ich uprawnień w tym zakresie. Oznacza to, że obowiązkiem pracodawcy jest przyjęcie w regulaminie ZFŚS takich samych zasad przyznawania świadczeń jak i kryteriów ich uzyskiwania zarówno dla pracowników
WAŻNE: Emeryci i renciści – byli pracownicy w regulaminie korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych muszą mieć zapewnione takie same uprawnienia do świadczeń jak pracownicy.
W przepisach dotyczących świadczeń socjalnych nie ma definicji pojęcia „członkowie rodziny”. Brak jest też w nich odesłań do innych aktów prawnych, z tego względu osoby te powinny zatem zostać szczegółowo wskazane w regulaminie gospodarowania środkami funduszu.
Członkami rodziny uprawnionymi do korzystania z ZFŚS mogą być np.:
współmałżonek,
pozostające na utrzymaniu i wychowaniu dzieci własne, przysposobione oraz przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, jak również dzieci współmałżonka,
pozostające na utrzymaniu danej osoby wnuki i rodzeństwo w wieku do lat 18 (jeżeli się uczą – do czasu ukończenia nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia).
Pewnych osób nie można wyłączyć z pojęcia członków rodziny – na pewno będą to zawsze małżonek i nieletnie dzieci emeryta (rencisty) lub pracownika.
Przy tworzeniu katalogu osób wchodzących w zakres pojęcia „członkowie rodziny” nie można różnicować go w stosunku do pracowników i emerytów.
Pamiętać należy, że przynależność do grupy uprawnionych do korzystania ze środków ZFŚS nie przesądza o przyznaniu danej osobie jakiegokolwiek świadczenia określonego w regulaminie gospodarowania środkami ZFŚS. Jest to zawsze decyzja uznaniowa, uzależniona od sytuacji rodzinnej, materialnej i życiowej uprawnionej osoby.
Marta Wróblewska
Prawnik
Podstawa prawna: art. 2, art. 8, art. 12a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity: Dz.U, z 2018 r. poz.1316 z późn.zm.).
