Odpowiedź
Zgodnie z Kodeksem pracy młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Z przepisów nie wynika, że zatrudnienie osoby na umowę zlecenia wymaga badań lekarskich oraz szkoleń bhp. Oznacza to, że pracodawca zatrudniający na umowę zlecenia nie ma obowiązku skierowania badania lekarskie oraz przeszkolenia bhp. Kodeks pracy nie reguluje cywilnoprawnych stosunków pracy, jednakże jeżeli rodzaj wykonywanej pracy, stanowi znaczny stopień zagrożeń, to wskazane jest, aby prace te wykonywały osoby fizyczne mające odpowiedni stan zdrowia i przestrzegały przepisów bhp. Wówczas pracodawca może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilnoprawną, poddania się badaniu lekarskiemu i szkoleniu bhp.
Uzasadnienie
Wobec osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 Kodeksu pracy, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.
Pracodawca jest także obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki zajęć odbywanych na terenie zakładu pracy przez studentów i uczniów niebędących jego pracownikami.
Obowiązki określone w art. 207 § 2 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne:
- na innej podstawie niż stosunek pracy;
- prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.
W razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby niebiorące udziału w procesie pracy, pracodawca jest obowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia tym osobom.
Obowiązki w zakresie BHP osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy obowiązki, o których mowa w art. 211 k.p., w zakresie określonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, ciążą również na osobach fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, a także na osobach prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę.
Zatem zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:
- znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;
- dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;
- stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem;
- poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;
- niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;
- współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zatem, zgodnie z powyższymi przepisami jeżeli zleceniobiorca uzna, że pracownik zatrudniony na umowę zlecenie przed podjęciem pracy powinien wykonać badania lekarskie i uczestniczyć w szkoleniu bhp, to zleceniobiorca bez aktualnych badan i szkoleń bhp nie może przystąpić do wykonywania zadań, a to oznacza, że badanie i szkolenie są konieczne.
Podstawa prawna: art. 211, art. 190, art. 304 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 z późn.zm.).
