ODPOWIEDŹ
Przepisy nakazują w takiej sytuacji zapewnienie pracownikowi 1 dnia wolnego. Dwa dni wolne w zamian za pracę w niedzielę przekracza obowiązkowy sposób rozliczania wykonywania zadań służbowych w ten dzień, ale jest dopuszczalne z uwagi na korzystniejsze rozstrzygnięcie niż określone w przepisach. Jednak w samorządowych i państwowych instytucjach kultury takie postępowanie może być kwestionowane z uwagi na regulacje dotyczące finansów publicznych.
UZASADNIENIE
Pracownicy instytucji kultury mogą pracować w każdą niedzielę. W ich przypadku nie działa bowiem zasada zapewnienia wolnej niedzieli co najmniej raz na cztery tygodnie, określona w art. 151[12] zd. pierwsze ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.). Wyłączył ją art. 26e ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
Z drugiej strony art. 26a tego aktu odsyła do stosowania przepisów kodeksu pracy w kwestiach w nim nieuregulowanych, co oznacza, że przy rekompensowaniu pracy w niedziele trzeba postępować według reguł z art. 15111 k.p. W takim razie pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi inny dzień wolny od pracy w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeśli wykorzystanie dnia wolnego w tym terminie nie jest możliwe, pracownik powinien go odebrać przed upływem okresu rozliczeniowego.
Gdy i takiej możliwości nie było, ma prawo do dodatku do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.
Ważne: Pracownikowi należy cały dzień wolny za pracę w niedzielę, bez względu na to, ile faktycznie godzin wykonywał zadania służbowe tego dnia (por. uchwała SN z 4 czerwca 1982 r., sygn. akt III PZP 17/82; OSNCP 1982/10/148).
W art. 15111k.p. jest wyraźnie mowa o jednym dniu wolnym. W takim właśnie wymiarze powinna być więc rozliczana praca w niedzielę przez ośrodek kultury, o którym mowa w pytaniu. Jednak pracodawca ma prawo – na podstawie art. 9 k.p. – w przepisach wewnętrznych uregulować korzystniej kwestie zawarte w Kodeksie pracy, innych ustawach i aktach wykonawczych. Wolno mu zatem przewidzieć w nich 2 dni wolnego za pracę w niedzielę jako korzystniejszą od kodeksowej rekompensatę za pracę w niedzielę. Tym niemniej w przypadku pracodawców należących do sektora publicznego takie postępowanie może zostać uznane za sprzeczne z zasadami obowiązującymi w finansach publicznych.
Jadwiga Sztabińska
Prawnik, specjalistka w zakresie prawa pracy
Podstawa prawna: art.26a, art. 26e ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r. poz. 862 z późn.zm.); art. 151
11
art. 151[12] zd. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 z późn.zm.)
